انواع آب بند ها به دو شکل 1- استاتیکی 2- مکانیکی وجود دارند
انواع آب بند: راهنمای جامع برای انتخاب و نگهداری
آب بندها، تکههای کوچکی هستند که از نشت سیالات از بین قطعات متحرک و ثابت جلوگیری میکنند. این قطعات در انواع مختلفی وجود دارند و هر یک برای کاربردهای خاص خودشان مناسب هستند.
دستهبندی بر اساس نوع کاربرد
آب بندها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- آب بندهای استاتیک: این نوع برای جلوگیری از نشت سیالات از بین قطعات ثابت مورد استفاده قرار میگیرند.
- آب بندهای دینامیکی: این بندها برای جلوگیری از نشت سیالات از بین قطعات متحرک به کار میروند.
آب بندهای استاتیک
آب بندهای استاتیک اغلب از موادی مانند لاستیک، فولاد یا پلاستیک تهیه میشوند. این بندها در کاربردهایی نظیر آب بندی دریچهها، لولهها، و مخازن مورد استفاده قرار میگیرند.
انواع آب بندهای استاتیک:
- گسکت ها: این گسکتها از ورقههای نازک لاستیکی، فلزی یا پلاستیکی ساخته میشوند و در شیارهای بین دو قطعه قرار گرفته، با اعمال فشار از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
- آب بندهای خمیری: این نوع از موادی مانند سیلیکون یا بیتومن تشکیل شده و با چسبیدن به سطوح، از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
- آب بندهای نواری: این بندها از نوارهای لاستیکی یا فویل ساخته میشوند و با پیچاندن یا لحیم کاری به سطوح، از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
آب بندهای دینامیکی
آب بندهای دینامیکی اغلب از موادی مانند لاستیک، فولاد یا سرامیک تهیه میشوند. این بندها در کاربردهایی مانند آب بندی پمپها، کمپرسورها و توربینها به کار میروند.
انواع آب بندهای دینامیکی:
- اُرینگ ها: این حلقههای لاستیکی، با قرار گرفتن در شیارهای بین دو قطعه و اعمال فشار، از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
- کاسه نمدها: این حلقههای فلزی با ایجاد یک حفره در اطراف شافت، از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
- پکینگ ها: این حلقههای لاستیکی یا فلزی با پیچاندن یا لحیم کاری به سطوح، از نشت سیالات جلوگیری میکنند.
- آب بندهای مکانیکی: این بندها از دو یا چند قطعه متحرک تشکیل شده و با هم تماس میخورند تا از نشت سیالات جلوگیری کنند.
نکات نگهداری از آب بندها
برای افزایش طول عمر آب بندها، به نکات زیر توجه کنید:
- آب بندها را به طور منظم بررسی کنید تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنید.
- آب بندها را به طور منظم روغن کاری کنید.
- آب بندها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.
مزایا آب بندها
- جلوگیری از نشت سیالات: آب بندها از نشت سیالات بین قطعات متحرک و ثابت جلوگیری میکنند، که از بروز مشکلاتی مانند آلودگی، آسیب به تجهیزات و کاهش بهرهوری جلوگیری میکند.
- حفظ ایمنی: این بندها از نشت سیالات خطرناک نظیر اسیدها، بازها و مایعات آتشزا جلوگیری میکنند، که از وقوع حوادث و آسیبهای احتمالی جلوگیری میکند.
- افزایش عمر تجهیزات: آب بندها از خوردگی و سایش قطعات متحرک جلوگیری میکنند، که باعث افزایش عمر تجهیزات و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری میشود.
معایب آب بندها
- هزینه: آب بندها ممکن است هزینههای قابل توجهی داشته باشند.
- تعمیر و نگهداری: این بندها نیاز به بررسی و تعمیر منظم دارند. عدم نگهداری مناسب میتواند به نشت منجر شود.
- تداخل با عملکرد تجهیزات: در برخی موارد، آب بندها ممکن است با عملکرد تجهیزات تداخل داشته باشند.
انتخاب آب بند مناسب
برای انتخاب آب بند مناسب، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت:
- نوع سیال: آب بند باید با نوع سیالی که قرار است آن را آب بندی کند، سازگار باشد.
- فشار سیال: آب بند باید بتواند فشار سیال را تحمل کند.
- دمای سیال: آب بند باید بتواند دمای سیال را تحمل کند.
- سرعت حرکت قطعات: آب بند باید بتواند سرعت حرکت قطعات را تحمل کند.
با توجه به این عوامل، میتوان آب بند مناسبی را انتخاب کرد که نیازهای خاص کاربرد مورد نظر را برآورده کند.
نکته : پکینگ ها برای روغنکاری و خنک کاری خودشان مقداری نشت دارند (حدود 90 قطره در دقیقه یا 3000 لیتر در سال ) حال آنکه آب بندهای مکانیکی خوب و نو حدود 5 قطره در ساعت حدود 3 لیتر در سال نشت دارند بنابراین برای آب بندی سیالات گران ، سمی یا خطر ناک ، …. بایستی از آب بندهای مکانیکی استفاده کرد .
سخن پایانی
آب بندها، قطعات حیاتیای هستند که از نشت سیالات جلوگیری میکنند. برای انتخاب و نگهداری صحیح آنها، نیاز است که به عوامل مختلفی که تأثیرگذار هستند، توجه کنیم.